Schapen zonder herder
Lieve mensen,
Vanaf vandaag beginnen in onze regio de schoolvakanties. Een tijd ook voor ouders om tot rust te komen, om te genieten van datgene wat de aarde ons allemaal biedt. Een tijd om op adem te komen, misschien op Gods adem. Velen maken na een lang werkjaar plannen om er even met het gezin op uit te trekken, naar de zon, de bergen of het strand, of gaan hier in ons eigen land met vakantie. Sommigen kunnen vanwege omstandigheden, b.v. ziekte of dat ze iemand moeten zorgen of om financiële redenen niet weg. Ook Jezus gunt zijn mensen rust, om even op adem te komen nadat ze waren uitgezonden om Zijn Blijde Boodschap te verkondigen aan de mensen. Jezus gunt zijn leerlingen rust en vertrekt daarom met hen naar een eenzame plek om daar even alleen te zijn. Maar daar komt niet veel van terecht, want de mensen komen hen achterna, omdat ze blijkbaar geen herders hebben, herders die antwoord geven op hun vragen en problemen. Hij betitelt hen als schapen zonder herder.
Een verhaal van zo’n twee duizend jaar geleden, maar kan dit verhaal zich ook niet afspelen in onze tijd? Want ook vandaag de dag zijn er veel mensen moe. Ze moeten zonder ophouden werken. Ze moeten altijd maar telefonisch bereikbaar en oproepbaar zijn. Sommigen moeten vaak naar het buitenland, ze moeten dit of ze moeten dat. Ze weten wel wanneer hun werkdag begint, maar weten vaak niet wanneer deze eindigt. Dus moeten ze thuis maar verder werken, soms tot in de late uurtjes. Met als gevolg dat velen in een burn-out terecht komen. Ze zijn totaal uitgeput en opgebrand. Ze kunnen niet meer, ze zijn toe aan rust. Net als de mensen die Jezus volgde naar een eenzame plaats.
Jezus voelt medelijden met hen, want ze waren als schapen zonder herder. Ze dolen maar wat rond en weten niet waar hun thuishaven is. Vandaar ook dat de profeet Jeremia in de Eerste Lezing ook zo tekeer gaat tegen de toenmalige koningen, priesters en hogepriesters. Zij zijn herders die Gods volk moeten weiden, maar ze doen dat niet. Ze zijn alleen met zichzelf bezig, met hun eigen macht. Daardoor zijn de schapen verloren gaan lopen en uiteen gedreven. “Wacht maar”, zegt Jezus verontwaardigd, “Ik ga herders zoeken die werkelijk weiden en bijeen houden”.
En hoe zit het nou eigenlijk met onze Kerk? Ja vroege, toen hoorde je bij de kerk, was je vaak de wieg tot het graf verzekerd. Vanaf de school, de sacramenten, de voetbal, de vakbond, de jonge boeren en boerinnenbond, de bejaarden, overal was de kerk aanwezig en hoorde je ergens bij. Maar die tijd is voorbij en we mogen ons afvragen of dat allemaal zo goed was en of de kerk ook niet te veel met zichzelf bezig was, hun eigen regeltjes en waarden en normen. We leven in een andere tijd, velen hebben de Kerk verlaten en geloven wat hun goed dunkt. En je hoort niet zomaar ergens bij, terwijl dat laatste toch wel erg belangrijk is. Maar heeft de Kerk dan geen betekenis meer voor het leven? Verlangen mensen ook nu niet naar een stukje zekerheid? Je kunt je wel afvragen of de kerk nu ook daadwerkelijk bezig is met de problemen van de mensen. Neemt zij het, net als vroeger, echt op voor de mensen in nood, zoals Jezus dat zelf deed? Jezus stelde geen vragen, hij oordeelde en veroordeelde niet, maar hij probeerde iedereen te helpen. Niemand werd met lege handen weggestuurd. Hij bracht juist liefde en vrede onder de mensen. Maar doet onze Kerk dat ook? Het lijkt er op dat de huidige leiders ook geen goede antwoorden weten op de vraag van de moderne mensen. Daarom verlaten ook velen de Kerk en laten zij lege banken achter. Ook voelen mensen zich niet meer geroepen om pastor te worden en leiding te geven aan de kudde. Het lijkt er op dat iedereen zichzelf maar moet zien te redden, dat ieder het maar voor zichzelf moet uitzoeken. Rust wat uit, zegt Jezus tegen zijn apostelen, en Hij zegt dat ook tegen ons. Om tot rust te komen, zoals tijdens deze viering. Dan zijn we niet te veel met onszelf bezig en ontvangen we juist voedsel om zelf in liefde en vrede te leven, en niet in hebzucht, egoïsme en ruzie.
Vandaag wil Jezus ons in beweging brengen om juist voor elkaar een goede herder te zijn. Het gaat niet alleen om het gewijd of ongewijd herderschap van pastores, maar allen moeten we uitgedaagd worden om een goede herder te zijn voor armen, zieken, voor vreemden en eenzame mensen. We mogen hen niet aan hun lot overlaten, want dan worden ze schapen zonder herder en dolen ze zomaar wat rond zonder te weten waarheen.
Laten wij niet blijven ronddolen in onze eigen kleine wereld, maar laten we ons juist inspannen om een goede en zorgzame herder te zijn voor elkaar en onze medemens, zoals Jezus ons dat heeft voorgeleefd. Amen
De Lutte, 21 juli 2024, Pastor Jan Kerkhof Jonkman