Overweging Ouderenviering Licht dat ons aanstoot
Lieve mensen,
Meer dan ooit hebben mensen het licht ontstokene in deze bijzonder donkere dagen. Al ruim voor Sinterklaas zag je overal het licht verschijnen, het werd een sprookjesachtig landschap, zowel op her platteland als in des stad. Waarom ontsteekt men zoveel licht in deze donkere dagen? Komt het omdat het overdag nauwelijks nog licht wordt? Heeft het te maken met het innerlijk gevoel dat mensen hebben, het verlangen naar licht en warmte, het verlangen naar geborgenheid? Het verlangen om elkaar te ontmoeten, het verlangen naar saamhorigheid binnen families en buurten? Niet voor niets worden er overal borrelbijeenkomsten georganiseerd bij ontsteken van het licht in de buurt of buurtschap. In elk geval spreekt hieruit het verlangen om elkaar te ontmoeten in deze tijd waarin we allemaal druk zijn, en ieder zijn eigen boontjes moet doppen. In elk geval laat dit zien dat we niet alleen staan, dat we er samen iets moois van kunnen maken. Maar soms schijnt het licht zo fel in onze ogen, zo merkte ik deze week tijdens een bezoekje aan een familie voor een condoleance, dat ik zo verblind was dat ik niets meer zag. Het schijnt soms zo fel in onze ogen dat we het licht van de sterren niet meer zien.
En begon het ooit niet met dat licht aan de hemel, dat de drie koningen dreef om op zoek te gaan naar de oorsprong van dat licht, daar waar het stil bleef staan? Licht, van goddelijke oorsprong, dat weer nieuw perspectief kan geven? Zo ontdekten de koningen in dat licht een naakt en weerloos kind, een kind dat hen diepe vrede bracht in hun harten. Een kind, ook van goddelijk oorsprong , waarvoor ze door de knieën gingen, dat hun leven totaal veranderde, een kind waarin het hemelse licht schitterde en dat hun leven veranderde. Want, zo staat er, zij gingen terug via een andere weg, via een andere levensweg. Zij besloten hun leven te veranderen. Dit kind had hen gewezen op hun verantwoordelijkheid, om juist te zorgen voor vrede, om op te komen voor de kwetsbare mens en deze niet te vermalen door allerlei regeltjes die ze zelf hadden bedacht. Het is juist dit kind, dat ons allen zozeer bindt in dit leven.
Daaraan refereert ook Huub Oosterhuis refereert in zijn prachtige psalm: Licht dat aanstoot in de morgen, op het moment waarop wij ontwaken en de eerste stralen van dat licht mogen aanschouwen. Het is dat goddelijk dat wat ons op de been houdt op moeilijke momenten in ons leven, bijvoorbeeld bij ziekte van een dierbare, of in geval van overlijden. Dat licht dat straalde in het kind van Bethlehem, waarin wij God mogen ontmoeten, weerloos en kwetsbaar. En niet als de machtige heerser over deze aarde. In een kind komt Hij aan het licht, een kind dat bevallen is op de vlucht met zijn moeder, geen onderdak heeft, en aan ons vraagt om onderdak en zorg. Zoals er zovelen zijn in onze wereld, kinderen die ons dagelijks met vragende ogen aankijken in de media en smeken om een bed en om brood. Niet voor niets is de betekenis van Bethlehem, Huis van Brood . Moge dat kwetsbare kind in onze wereld, die door een donkere nacht gaat, vanwege conflicten, oorlogen en onzekerheid, ons de weg wijzen naar geluk en vrede. Laten wij ons niet laten verblinden door het kunstlicht van kerst, maar moge dit kind, dat ooit geboren werd in de stal van Bethlehem, het licht, de ster zijn die ons geneest van onze pijn, en ons de weg wijst naar een nieuw begin van leven.
In die geest wens ik u allen een Gezegend Kerstfeest toe!
Overweging 4e Zondag van de Advent: Ontmoeten
Lieve mensen,
We zien het aan de prachtige verlichting die overal buiten is aangebracht, de winkelcentra staan in het volle licht, mensen sjouwen met karren vol boodschappen naar hun auto, de horeca slaat veel drank in, menen maken hun huis op orde, er staat duidelijk iets belangrijks te gebeuren. Mensen bereiden zich verwachtingsvol voor op wat gaat komen. Spanning en geheimen kunnen we moeilijk bewaren, het gonst al over wat mensen de komende dagen gaan doen. Gaan we op familiebezoek, gaan we lekker eten, gaan we lekker thuis vieren op de bank kijkend naar ontroerende films, of toch liever naar het café in de stad. Er hangt een gezonde spanning in het levens van de mensen, dezer dagen.
Die spanning is ook zeker voelbaar bij mensen die in verwachting zijn van een kind. Familie en vrienden worden op de hoogte gehouden over de jongste ontwikkelingen en het verloop van de zwangerschap. Babykamers worden ingericht, kleertjes gekocht en sommige jonge ouders weten het geslacht al van hun kind. Gelukkig wil niet iedere jonge ouder dit al weten voor de bevalling, dan is de spanning er van af. Men wil zich liever laten verrassen. Die spanning en verwachting wil je graag delen, net als Maria en Elisabeth, met anderen
Zo hoorden we ook in het evangelie het verhaal van Maria dat zij zwanger is. En in de Eerste Lezing op welke plaats het lang verwachte koningskind geboren zou gaan worden: Bethlehem. Bethlehem was de ook de stad waar lang geleden de voorouders van dit koningskind door God naar toe waren gestuurd om hen te redden na een hongersnood. Bethlehem betekent dan ook in het Hebreeuws: Huis van Brood. Zo werden deze voorouders er naar toe gestuurd om een nieuwe toekomst op te bouwen. Voor ons klinkt Bethlehem als een gewone plaatsnaam, maar dat was voor de mensen in die tijd zeker niet het geval. Het was een plek waar een nieuwe toekomst werd verwacht. En niet in de hoofdstad Jeruzalem, de stad die door de mensen was gesticht en waar te Tempel stond. Daar zou het volgens de mensen moeten gebeuren, maar nee, God draait de gedachten van mensen totaal om en kiest voor het kleine Bethlehem, om daar zijn gezicht te tonen aan de wereld.
God draait de wereld op z’n kop, dat zien we ook wanneer het bescheiden meisje Maria op bezoek gaat bij Elisabeth, de voorname vrouw van de een priester, die woonde in de nabijheid van de grote stad Jeruzalem. Maria woonde in het kleine dorp Nazareth, was niet eens getrouwd en zwanger. Wat zullen mensen daarover hebben geroddeld. Zo was het de gewoonte dat Maria op bezoek ging bij haar voorname nicht Elisabeth. Maar dan worden ineens de rollen omgekeerd: Elisabeth doet iets wat in die tijd heel ongewoon was: Zij begroet Maria met de woorden: Gij zijt de gezegende onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van uw schoot. En vervolgens noemt ze Maria de moeder van mijn Heer. Zij kijkt en begroet haar vanuit de ogen van God en roemt haar. Want uit haar zal de redder van de wereld geboren worden. Zo vindt er een bijzondere ontmoeting plaats. Geen ontmoeting van hoog naar laag, maar een ontmoeting van mens tot mens.
God laat zich ontmoeten in kleine mensen, ook nu, in mensen die tekort komen, in kinderen die op de vlucht geboren worden, in vluchtelingen, in mensen die wekelijks bij de voedselbank aan moeten kloppen voor brood, in mensen die ons vragen om onderdak en brood.
Wij moeten elkaar niet zien als concurrenten, wij moeten hen niet als bedreigend zien omdat zij ons brood, onze banen, onze welvaart afpakken, maar als gewone medemensen die de beste krachten bij ons naar boven halen.
Zo kan God ook opnieuw geboren worden als een kind dat geen onderscheid maakt, maar wie bij iedereen gelijkwaardig is. Als een kind dat juist oog heeft voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. Als wij zo met elkaar omgaan in ons huis, straat of buurt, op het platteland of in de stad, in het café of in de kerk, in ons land en de wereld, als we elkaar zien als gelijken, dat komt Gods kracht in ons weer tot leven en dan wordt er gebouwd aan een wereld van vrede.
Gelukkig zij die geloven, dat in vervulling zal gaat wat God in ons hart heeft neergelegd. Amen.
Beuningen/Ootmarsum, 21/22 december 2024, Pastor Jan Kerkhof Jonkman